Onze visie op PFAS en waarom we nog niet zonder kunnen in werkkleding
De Europese Unie werkt aan een voorstel om PFAS te verbieden vanwege de schadelijke impact op het milieu. Onder de REACH-wetgeving wordt een volledig verbod op PFAS voorgesteld voor 2025. Echter, bijlage XVII maakt een uitzondering voor PBM (Persoonlijke Beschermingsmiddelen) klasse III kleding, waarbij PFAS tot 2037 gebruikt mag worden vanwege de beschermende eigenschappen. Binnen klasse III vallen de EN13034:2005 + A1:2009, EN11612 en de EN61482.
Wat is PFAS?
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, een groep door de mens gemaakte chemicaliën die bekend staan om hun water-, vet-, vuil- en chemische afstotende eigenschappen. PFAS wordt veel gebruikt in alledaagse producten zoals kookgerei, kleding, cosmetica, verpakkingen en blusschuimen. Zorgwekkend is dat PFAS zelfs is aangetroffen in voedselproducten zoals eieren, en in het bloed van ijsberen op de Noordpool. In textiel wordt PFAS toegepast in afwerkingen en membranen, zoals fluorcarbon-finishes en EPTFE-membranen, om water-, olie- en chemische afstoting te verbeteren. Maar is het essentieel om afhankelijk te blijven van deze "eeuwige chemicaliën"?
Terug naar de oorsprong
Het principe van vloeistofafstoting is gebaseerd op oppervlaktespanning. Oppervlaktespanning berust op de neiging van moleculen binnen een stof die elkaar aantrekken in plaats van zich aan een ander oppervlak te hechten. Een bekend voorbeeld is dat olie en water niet mengen vanwege hun verschillende spanningen. Afstotende finishes verhogen de oppervlaktespanning van de stof, waardoor deze beter bestand is tegen vloeistoffen. Elke vloeistof heeft een meetbare oppervlaktespanning, uitgedrukt in mN/m. Zo heeft water een oppervlaktespanning van 72 mN/m, terwijl olijfolie ongeveer 32 mN/m bedraagt. Deze waarden helpen bij het inschatten van de benodigde afstoting voor een doek. Hieronder een schaal van de meest gebruikte vloeistoffen om de behoefte van afstoting in te schatten.
PFAS en oppervlaktespanning
Een fluorcarbon-afwerking verhoogt de oppervlaktespanning van de stof en daarmee de afstoting tegen water, olie en chemicaliën. Tot op heden is er geen andere chemische stof bekend die dezelfde oppervlaktespanning kan creëren. Maar dit is zwart-wit denken. Op dit punt moeten we onderscheid maken tussen water en olie, en de chemicaliën die op water en olie zijn gebaseerd. Zoals hieronder op de schaal te zien, heeft water een veel hogere oppervlaktespanning, waardoor PFAS niet nodig is voor water. Voor olie, en daarmee chemicaliën op olie basis, met een lagere oppervlaktespanning, is PFAS wél nodig.
Het zit hem in de nuance
Dus ben je volledig beschermd? De PFAS-vrije oplossing, de C0-afwerking, biedt ook een goede waterafstoting en daarmee bescherming tegen water gebaseerde chemicaliën. Laten we één ding duidelijk maken: de EN13034 heeft een testmethode (de guttertest) gebaseerd op vloeistofdruppels; 10 ml gedurende een periode van 10 seconden (onder een hoek van 45 graden). Om dit te visualiseren: dit komt overeen met twee theelepels vloeistof. Lees hier meer over deze test. De norm creëert een minimale bescherming tegen chemicaliën. Een PFAS-vrije oplossing slaagt ook voor het minimale beschermingsniveau met water-gebaseerde chemicaliën, zoals de EN13034 voorschrijft.
Vooruitkijken
Om de HAVEP-visie over PFAS te benadrukken zal er een splitsing gemaakt worden tussen de water- en olie- gedragen chemicaliën; genaamd klasse 1 en klasse 2. Betreft de NPD’s; Alle kleding die niet EN13034-gecertificeerd is en geen olie- (of olie-gebaseerde chemische) afstoting nodig heeft, zal worden overgezet naar PFAS-vrije afwerkingen. Met betrekking tot PBM-klasse III kleding is de vraag of oliebestendigheid nodig is. Hoewel duurzaamheid van vitaal belang is, staat veiligheid altijd voorop.
Terug naar de klant
Het besluit om PFAS te gebruiken is geen zwart-wit kwestie – het hangt af van de behoeften van de klant en de chemicaliën waarmee ze werken. Door deze behoeften te begrijpen, kan het juiste kledingstuk en beschermingsniveau worden afgestemd. Weet u niet zeker wat uw klant nodig heeft? Laten we het samen uitzoeken!
| Product | Chemische formule | Opppervlakte spanning |
|---|---|---|
| Pentaan | C5H12 | 16,0 |
| n-Hexaan | C6H14 | 18,4 |
| n-Heptaan | C7H16 | 20,1 |
| Octaan | C8H18 | 21,8 |
| Isopropylalcohol 70(m)% | (CH3)2CHOH | 22,0 |
| Methanol | CH₃OH | 22,6 |
| Ethanol | C2H6O | 22,3 |
| Aceton | C₃H₆O | 23,7 |
| n-Butanol | C4H10O | 24,6 (klasse 2) |
| Diesel | 25,0 | |
| N-Hexadecane | C₁₆H₃₄ | 27,5 |
| 2-Ethoxyethanol | C₄H₁₀O₂ | 28,2 |
| Benzeen | C6H6 | 28,2 |
| Diethyleen Glycol | C₄H₁₀O₃ | 30,1 |
| o-Xyleen | C8H10 | 30,6 |
| Tolueen | C7H8 | 28,5 |
| Tetradecane | C₁₄H₃₀ | 30,8 |
| Olijfolie | 32,0 | |
| Cyclo hexanol | C6H110OH | 32,9 |
| Azijnzuur 90 (m)% | HAc | 41,0 |
| Azijnzuur 50 (m)% | HAc | 48,1 |
| Isopropylalcohol 15 (m)% | (CH3)2CHOH | 48,2 |
| Zwavelzuur 30 (m)% | H2SO4 | 55,0 |
| Bloed | 55,9 | |
| Azijnzuur 20 (m)% | HAc | 58,5 |
| Zoutzuur 45 (m)% | HCI | 60,9 |
| Salpeterzuur 50 (m)% | HNO3 | 61.0 |
| Glycerol | C3H8O3 | 63,0 |
| Zwavelzuur 96 (m)% | H2SO4 | 63,0 |
| Zoutzuur 25 (m)% | HCI | 65,8 |
| Water | H2O | 72,8 |
| Natronloog 10 (m)% | NaOH | 75,0 |
| Natroloog 50 (m)% | NaOH | 85,0 |
De visie van HAVEP
“We willen dolgraag aan de slag met PFAS-vrije finishes op onze protective wear. Tegelijkertijd staat de bescherming van de drager altijd op één. Daarom werken we aan een actieplan om de overstap op een veilige en verantwoorde manier te maken. Er zijn al PFAS-vrije finishes die werkkleding waterafstotend maken, maar voor chemicaliën op oliebasis geldt dit niet. De afstotende fluorcarbon finish beschermt de werkkleding industrie tegen kleine spatten vloeibare chemicaliën.
Kortom: we bevinden ons tussen de wens om te verduurzamen en de noodzaak om optimale bescherming te bieden. De ontwikkelingen gaan door, maar voor nu is een volledig PFAS-vrije oplossing voor oliebasis-chemicaliën nog niet beschikbaar. De veiligheid van de drager blijft voor ons altijd het belangrijkst.”
- Alex Bastiaansen, CCO Benelux
Meer vragen? Neem gerust contact met ons op!